CÔNG TY CP DỊCH VỤ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG Y TẾ VINAHEMA
Tiêng việt
Tiêng việt
Theo một số chuyên gia, phương án chỉ dùng tạp dề, quạt công nghiệp phía sau là không khả thi và không đảm bảo an toàn sinh học.
7-6-2021Đảm bảo an toàn sinh học
Những hình ảnh nhân viên y tế mệt lả, ướt sũng mồ hôi, thậm chí ngất sau thời gian dài mặc quần áo bảo hộ làm việc dưới thời tiết nắng nóng đã khiến nhiều người lo lắng.
Sau đó, một số bác sĩ đã đưa ra sáng kiến cho nhân viên y tế dùng khẩu trang N95, kính che mặt, găng tay và tạp dề, không cần quần áo bảo hộ như trước.
Ngoài ra, đối với những trường hợp lấy mẫu ngoài trời nên bố trí một chiếc quạt công nghiệp với tốc độ cao đặt phía sau nhân viên y tế. Điều này sẽ giúp nhân viên y tế không bị sốt nhiệt và phòng ngừa được nguy cơ lây nhiễm.
Tiến sĩ Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ Sinh dịch tễ Trung ương cho hay, việc mặc bộ đồ bảo hộ sẽ có những bất tiện nhất định. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện nay chưa có một hướng dẫn nào trên thế giới đề cập tới vấn đề người lấy mẫu được mặc quần áo thông thường để lấy mẫu. Việc lấy mẫu nếu mặc quần áo thông thường, mang khẩu trang chỉ áp dụng đối với trường hợp lấy mẫu trong ki ốt. Trên thế giới có một số nước đã thiết kế ki ốt có tấm kính chắn xung quanh đó khi người đứng bên trong lấy mẫu mới đảm bảo an toàn.
Hiện nay, biến chủng virus SAR-CoV-2 ngoài lây qua giọt bắn thì cũng đã được đề cập tới việc lây qua dạng khí dung nhất là trong điều kiện thông khí kém và lây qua bề mặt. Vì vậy, nếu không mặc đồ bảo hộ virus có thể dính vào quần áo đang mặc hoặc bay vào mắt . Do vậy, nguy cơ thâm nhập vào cơ thể sẽ luôn thường trực nên phải cần có trang phục phòng hộ.
Nên bố trí thời gian làm việc thích hợp cho nhân viên y tế, ảnh minh hoạ.
TS. Thái đặt ra giải thiết: "Nếu người lấy mẫu, tiếp xúc với người có nguy cơ cao nhiễm SARS-CoV-2 mà virus không thể dính vào người đó thì rất khó. Khi tiếp xúc với người có nguy cơ mắc Covid-19 chúng ta luôn phải tính tới các tình huống xấu có thể xảy ra. Ví dụ: khi ngoáy dịch mũi sẽ ít nhiều gây ra khó chịu khiến cho người được lấy mẫu có thể buồn nôn, hắt hơi… Nếu không có quần áo bảo hộ sẽ bị phơi nhiễm virus".
Theo TS Thái, gần đây có một đợt lấy mẫu do CDC Hà Nội tổ chức cũng rất nhiều người phàn nàn nóng quá. Không chỉ người lấy mẫu chịu nóng mà cả người tới để được lấy mẫu cũng phải chịu nóng. Tuy nhiên, trong lần mẫu đó vẫn yêu cầu phải tắt quạt.
"Khi nhân viên y tế lấy mẫu rút que ra khỏi mũi, họng của người được lấy mẫu là thời điểm rất nguy hiểm. Que được đưa ra sẽ được cho vào ống nghiệm, bẻ que và đóng nắp lại… kết thúc quá trình đó mới an toàn. Nhưng nếu dùng quạt công nghiệp thì khi rút que ra khỏi mũi, họng tốc độ gió mạnh có thể làm bay giọt dính ở que sang người hay bề mặt khác.
Trường hợp dùng quạt công nghiệp để làm mát, ngăn không cho virus vào người của nhân viên y tế nghe thì hợp lý nhưng có thể xảy ra trường hợp virus theo gió bị vảy tứ tung vào những người xung quanh (người được lấy mẫu khác, nhân viên y tế khác…) tăng nguy cơ cho người khác tại điểm lấy mẫu. Như vậy, hoàn toàn có thể tạo ra một ổ dịch mà chúng ta không thể ngờ tới.
Theo tôi sáng kiến cũng phải đúng phù hợp và an toàn. Có nhiều người chỉ nghĩ trong đầu là: dùng quạt công nghiệp, mang tạp dề, đeo khẩu trang sẽ an toàn… nhưng không phải vậy. Sáng kiến cũng cần đánh giá kỹ càng trước khi áp dụng. Chúng ta cần phải biết thế nào là an toàn sinh học. An toàn sinh học là khi người đến lấy mẫu phải được đảm bảo an toàn, nhân viện tại khu vực lấy mẫu phải an toàn… Nếu áp dụng theo những sáng kiến trên nếu có một ca dương tính thì sẽ phải cách ly tất cả", TS. nhấn mạnh.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, trong cuộc chiến chống Covid-19 nhân viên y tế ngoài nguy cơ phơi nhiễm, họ còn phải chịu đựng sự nóng bức khó chịu trong những bộ quần áo và khẩu trang phòng chống dịch ở điều kiện nắng nóng của thời tiết nhiệt đới.
Trên thực tế đã có nhiều trường hợp nhân viên y tế bị kiệt sức, ngất xỉu và thậm chí có nguy cơ tử vong khi đang làm nhiệm vụ phòng chống dịch.
Nguyên nhân được xác định là ngoài gánh nặng tâm lý khi làm việc liên tục căng thẳng nhiều giờ trong điều kiện nắng nóng, nhân viên y tế còn phải chịu sự nóng bức bên trong bộ đồ phòng chống dịch mà họ phải mặc trong suốt ca làm việc. Trong trường hợp này họ đã bị say nóng và say nắng (stress nhiệt và shock nhiệt).
Thời gian làm việc kéo dài có thể dẫn tới tình trạng ngất, sốc nhiệt do nắng nóng.
PGS Huy Nga cho hay, bộ trang phục phòng chống dịch dùng một lần cho nhân viên y tế được may bằng loại vải không dệt làm từ sợi tổng hợp Polypropylene. Vải không dệt (Non – woven fabric) được đặt tên dựa theo quy trình sản xuất đặc biệt của chúng.
Loại vải này không được tạo ra bằng phương pháp dệt thoi hay dệt kim thông thường mà được tổng hợp từ các hạt Polypropylene (nhựa tổng hợp). Các hạt này được nung nóng chảy dưới nhiệt độ cao và kéo thành sợi. Những sợi tổng hợp sau đó được đem đi đục màng, sử dụng dung môi hóa chất hoặc các máy cơ khí nhiệt học để liên kết lại với nhau tạo thành những tấm vải nhẹ và xốp.
"Hệ số dẫn nhiệt của vật liệu Nilon là rất nhỏ, nên khả năng trao đổi nhiệt của bộ quần áo này là rất thấp, không khí bên trong bộ quần áo chống dịch hầu như không di chuyển và liên thông với bên ngoài.
Mặc bộ đồ chống dịch làm việc trong điều kiện nhiệt độ cao của môi trường nắng nóng ẩm thấp, nhiệt độ bề mặt da sẽ tăng cao hơn so với bình thường, dẫn đến tăng thân nhiệt và cảm giác nóng bức khó chịu. Thời gian mặc càng lâu cảm giác này càng nặng nề hơn, có thể dẫn đến hiện tượng ngất xỉu do say nóng", PGS Huy Nga cho hay.
Liên quan giải pháp chống nóng cho nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường có thêm quạt gió trong quần áo, TS Thái cho hay: "Tôi không biết bộ quần áo đó thổi gió theo hướng nào, nhưng về nguyên tắc bảo đảm an toàn sinh học bộ quần áo bảo hộ phải kín và ngăn cách với môi trường. Sáng kiến bộ quần áo bảo hộ thiết kế quạt với cơ chế gió thổi từ trong ra ngoài hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu đánh giá về tính an toàn.
Đặt ra trường hợp nếu cơ chế bộ đồ thổi từ trong ra ngoài mà người đi lấy mẫu không may dương tính thì tất cả các trường hợp tới lấy mẫu có thể trở thành F1. Bộ quần áo bảo hộ đã là nguyên tắc an toàn sinh học thì phải đảm bảo an toàn".
Theo TS. Thái giải pháp cho nhân viên lấy mẫu có thể áp dụng như:
- Không lấy mẫu vào thời điểm nắng nóng (lấy vào sáng sớm và buổi tối)
- Chia ca, giảm số giờ làm việc liên tục phải mặc đồ bảo hộ lao động (90 phút 1 ca)
- Cung cấp đủ nước bù điện giải, thực hiện giải pháp khuyến khích nhân viên uống nhiều nước
- Điểm lấy mẫu có thể làm mát bằng cách phun nước lên mái nhà để giảm nhiệt độ ở khu vực lấy mẫu
- Sớm triển khai giải pháp lấy mẫu bằng ki ốt cũng sẽ giảm nguy cơ say nóng trong những ngày nắng cao điểm vừa rồi.
Nên bố bố trí điểm lấy mẫu là những nơi mát mẻ.
PGS Huy Nga cho biết, để giảm bớt nắng nóng khi mặc quần áo bảo hộ cần lưu ý nghiên cứu chất liệu may, thiết kế cho phù hợp với điều kiện làm việc nắng, nóng, căng thẳng thần kinh..., phù hợp với kích thước cơ thể.
Ngoài ra, bố trí nhân viên làm việc cũng cần khoa học, hợp lý, như trong điều kiện nắng nóng cần bố trí nhiều nhân lực hơn để thay đổi nhau trong ca làm việc nhất là khi chống dịch ngoài trời (đến ổ dịch để lấy mẫu, xử lý ổ dịch, điều tra truy vết ca lây nhiễm trong cộng đồng).
"Không để một người làm việc suốt trong thời gian dài mà phải có sự luân phiên thay đổi. Hạn chế thời gian mặc và làm việc liên tục, sắp xếp thời gian nghỉ giải lao hợp lý, khi giải lao nên vào khu vực thoáng mát, thông gió tốt.
Cần cung cấp nước uống đầy đủ, có bổ sung thêm chất khoáng, vitamin, người lao động phải uống nhiều nước chia thành nhiều lần, tốt nhất là có nước hoa quả tươi như nước chanh, nước cam hoặc nước đỗ đen rang, nước vối... Chế độ ăn của người lao động cần giảm chất béo, đảm bảo đủ chất đạm, phải bổ sung nhiều rau củ quả, chất xơ.
Tất cả các nhân viên y tế đều phải được huấn luyện an toàn vệ sinh lao động trong điều kiện nắng nóng, huấn luyện cấp cứu khi bị say nóng, say nắng. Khi có người bị say nắng cần đưa vào chỗ mát, cởi bỏ quần áo bảo hộ, cho uống nước mát, chườm đá. Trường hợp nặng phải chuyển nhanh người bị say nóng, say nắng vào cấp cứu trong bệnh viện", PGS Huy Nga nói.
