Hướng dẫn cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà an toàn hiệu quả

Bình oxy y tế là dụng cụ hỗ trợ bệnh nhân có vấn đề về hô hấp. Tuy nhiên khá nhiều người chưa biết cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà. Bình oxy tuy không khó sử dụng nhưng bạn cần nắm rõ nguyên tắc tháo lắp, nơi đặt, cách dùng để đảm bảo an toàn. Vậy sử dụng bình oxy tại nhà như thế nào cho đúng cách?

1. Chuẩn bị, kiểm tra trước khi sử dụng

Bước chuẩn bị trước khi sử dụng là một trong những điều quan trọng trong cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà.

Chuẩn bị nơi đủ điều kiện để đặt bình oxy

Nơi để bình oxy cần đảm bảo những điều kiện sau:

• Dọn dẹp đầu giường bệnh nhân sạch sẽ, gọn gàng để đặt bình.
• Không gian đặt bình phải thoáng, không va chạm với đồ vật khác.
• Cách xa nguồn điện, nguồn nhiệt (kể cả thuốc lá) ít nhất là 5 mét.

Kiểm tra bình oxy 

Trước khi sử dụng, cần kiểm tra những yếu tố sau:

• Bình oxy có màu xanh.
• Bộ thở khí (bộ đồng hồ và cột chứa bi oxy, bình tạo ẩm) phải đầy đủ các bộ phận: van điều chỉnh lưu lượng oxy, đồng hồ đo lưu lượng, đo áp suất, bộ tạo ẩm.
• Dây oxy (có hoặc có thể không đi kèm mặt nạ thở).

Cần kiểm tra kỹ bình oxy trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả

2. Cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà

Bình oxy y tế khi sử dụng tại nhà nhìn chung không quá phức tạp. Tuy nhiên, nếu muốn sử dụng an toàn, hiệu quả, bạn cần thực hiện đúng cách.

Lắp đặt bình oxy

Bước 1: Đầu tiên, cần nối đồng hồ vào bình oxy. Cần xoay ren rồi dùng mỏ lết để siết chặt.

Bước 2: Cho nước vào bình tạo ẩm. Khi đổ nước, cần lưu ý những vấn đề:

• Chỉ châm nước vào khoảng ½ bình.
• Chỉ được dùng nước tinh khiết. Trường hợp không có nước tinh khiết thì có thể dùng nước uống.
• Khi đổ nước, mực nước không được thấp hơn vạch trên bình. Nếu bình oxy có 2 vạch thì lấy vạch dưới.

Bước 3: Tiến hành lắp bình oxy vào bình tạo ẩm.

Bước 4: Xoay van ngược chiều kim đồng hồ để mở bình oxy.

Bước 5: Kiểm tra kim đồng hồ. Nếu kim đang ở khu vực màu xanh, tức trong bình còn oxy. Nếu kim ở khu vực màu vàng là oxy sắp hết. Nếu trong bình hết oxy, kim sẽ ở khu vực màu đỏ.

Bước 6: Xoay núm vặn để chỉnh lưu lượng oxy. Thông thường sẽ xoay cho đến khi viên bi ngang số 2, tương đương với thở  2 lít/phút.

Bước 7: Đeo dây thở. Khi đeo dây thở có thể đeo cannula hoặc mặt nạ thở. Sau khi đeo thì hít thở đều. Khi đeo dây thở cần lưu ý:

• Đeo cannula: Kiểm tra xem gọng oxy có bị gãy hay nứt hay không. Phải để chiều cong hướng xuống dưới rồi luồn dây qua tai, thắt nút.
• Liều lượng oxy: Nếu đeo cannula, ban đầu sẽ thở 2 lít/phút, tối đa là 6 lít/phút. Nếu đeo mặt nạ thở, khởi đầu có thể 5 lít/phút và tối đa là 10 lít/phút.

Nắm rõ cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà là điều vô cùng quan trọng trong quá trình chăm sóc bệnh nhân

Tắt bình oxy

Trong cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà, bạn cũng cần chú ý đến cách tắt bình để đảm bảo an toàn và không lãng phí oxy. Thứ tự tắt bình như sau:

• Bước 1: Xoay van theo chiều kim đồng hồ để đóng chặt
• Bước 2: Đợi đồng hồ với mức 0 rồi xoay núm về mức 0.
• Bước 3: Tháo ren.

3. Đảm bảo an toàn cháy nổ khi sử dụng bình oxy y tế tại nhà

• Khi vận chuyển, cần cố định bình chắc chắn, vận chuyển nhẹ nhàng, không kéo lê bình và phải đóng chặt tất cả các van, núm vặn.
• Cần mang theo bình chữa cháy hoặc thiết bị báo cháy phòng trường hợp cần thiết.
• Khi lắp ráp bình, quần áo và chân tay sạch sẽ, không dính dầu mỡ hay những dung dịch có chứa cồn, kể cả nước rửa tay khô. Đây là điều cần lưu ý trong cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà.
• Khi nghe có tiếng xì tức là van đã bị hở. Trường hợp này không được tự ý sửa chữa.
• Tuyệt đối không chiết khí hay bơm khí lạ vào bình.
• Không chạm vào làm hư ren và nơi gắn dây để tránh rò rỉ oxy ra ngoài.

Vận chuyển bình oxy phải nhẹ nhàng và đóng chặt van

4. Nguyên tắc sử dụng bình oxy y tế tại nhà

Khi cho bệnh nhân dùng bình oxy y tế tại nhà, cần chú ý về nguyên tắc sử dụng cũng như theo dõi bệnh nhân để kịp thời xử lý.

Lợi ích của bình oxy

Trước hết, bình oxy hỗ trợ hô hấp cho những bệnh nhân gặp vấn đề về hô hấp. Trong bối cảnh cả thế giới đang sống chung với dịch bệnh Covid-19 như hiện nay, việc tìm hiểu cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà là điều rất cần thiết. Ngoài ra, với những bệnh nhân đang bị bệnh phổi, bình oxy còn có khả năng ngăn ngừa suy tim.

Sử dụng oxy đúng chỉ định theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ làm tăng tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân. Oxy có thể cải thiện giấc ngủ, giúp người bệnh tỉnh táo hơn, giảm các biến cố tim mạch. Tuy nhiên, việc sử dụng quá liều cũng gây ra nhiều biến chứng như đau đầu, ù tai, xẹp phổi hay làm nặng thêm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,... Vì vậy, bệnh nhân thở oxy cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chú ý dấu hiệu bệnh nhân đang thiếu oxy

• Đầu ngón tay và môi thâm tím.
• Cơ trên vùng cổ và 2 bên sườn co kéo.
• Mạch đập hơn 100 lần/phút.
• Thở nhanh trên 24 lần/phút.
• Chỉ số SpO2  dưới 93%.
• Chóng mặt.

Chóng mặt có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang thiếu oxy

Nguyên tắc chung trong cách sử dụng bình oxy y tế tại nhà

Khi dùng bình oxy cần đảm bảo 2 yếu tố sau:

• Uống thêm nước và luôn dùng bình tạo ẩm để không làm khô đường thở.
• Nếu phải thở oxy lâu, cần duy trì lưu lượng thấp nhất mà bệnh nhân không bị khó thở. Không nên thở ở liều quá cao, không tăng liều quá nhanh. Cứ sau 15 phút điều chỉnh một lần nếu chưa đạt hiệu quả điều trị.

Những lưu ý khi dùng bình oxy y tế tại nhà

• Không hút thuốc gần nơi đặt bình oxy, giữ bình cách xa ngọn lửa.
• Không dùng dao cạo điện để tránh phóng tia lửa gây cháy nổ.
• Tránh dùng kem dưỡng da bởi nhiều loại kem có chứa những chất có nguồn gốc từ dầu mỏ. Đây là hỗn hợp rất dễ cháy của hidrocacbon.
• Bình oxy luôn được giữ đứng ở trong thùng hoặc trong giá đỡ và đảm bảo thiết bị đựng không rơi, đổ.
• Khi không cần dùng oxy nữa cần tắt bình để tiết kiệm tiền, tiết kiệm oxy đồng thời giảm nguy cơ cháy nổ.
• Cần sử dụng theo sự hướng dẫn của nhà cung cấp.
• Nên ghi chép thời gian và liều lượng sử dụng và xin ý kiến bác sĩ theo định kỳ.

Tắt bình oxy khi không sử dụng để tiết kiệm và đảm bảo an toàn